Alles over rijbewijzen; welke zijn er allemaal?

Iedere bestuurder van een motorvoertuig moet een geldig rijbewijs hebben. De overheid heeft het rijbewijs ingevoerd om het verkeer veiliger te maken. Het doel is de kans op een ongeluk verkleinen en zo het aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden verder terug te dringen. In deze blog leggen we alles wat je moet weten over het rijbewijs voor je uit.

Soorten rijbewijzen

Er zijn verschillende soorten rijbewijzen, voor de bromfiets, motor, personenauto, vrachtwagen, bus, trekker en aanhangwagen. Elk voertuig heeft zijn eigen rijbewijs, daarom moet voor elk rijbewijs vaak een apart examen gedaan worden. Hier zie je een voorbeeld van een rijbewijs.

 

        

 

Op de voorkant van het rijbewijs staat je naam, geboorteplaats en datum, van wanneer tot wanneer het rijbewijs geldig is en in welke gemeente je woont. Op de achterkant staan alle rijbewijzen weergegeven. Wanneer je het een bepaald rijbewijs gehaald hebt, komt de geldigheid van dat rijbewijs achter het betreffende rijbewijs te staan. Op deze manier weet je precies welke rijbewijzen je allemaal hebt en heb je geen grote hoeveelheden rijbewijzen bij te hebben.

Bromfiets (AM)

Een bromfiets rijbewijs is verplicht voor een bromfiets (max. 45 km/u), scooter (max. 25 of 45 km/u), snorfiets (max. 25 km/u) of brommobiel. Voor een bromfiets of scooter vanaf 45 km/u of hoger dien je een geel kenteken te hebben. Je bent dan ook verplicht om een helm te dragen en mag niet altijd op het fietspad. Middels verkeersborden staat aangegeven waar je op het fietspad of openbare weg moet. Voor een scooter (max. 25 km/u) of snorfiets heb je een blauw kenteken. Hier hoef je geen helm bij te dragen en mag je altijd op het fietspad rijden.

Vanaf 15,5 jaar kan je je theorie-examen voor dit rijbewijs doen. Op het moment dat je 16 jaar bent geworden mag je ook praktijklessen gaan volgen. Het praktijkexamen voor het bromfietsrijbewijs (AM) geldt pas sinds 2010. Voor die tijd was het halen van het theorie-examen voldoende om bromfiets te mogen rijden.

Heb je al een rijbewijs voor een motor (A) of een personenauto (B), dan hoef je geen examen te doen voor je bromfiets. Het bromfietsrijbewijs krijg je automatisch bijgeschreven wanneer je een motorrijbewijs of personenautorijbewijs haalt. Andersom is dit niet zo! Heb je een bromfietsrijbewijs en wil je een motor of auto rijden, dan dien je hier rijlessen voor te volgen.

Motor (A)

Voor het motorrijbewijs zijn drie varianten. Deze varianten zijn de rijbewijzen A1, A2 en A. Welke variant je nodig hebt, ligt aan het vermogen van de motor. Na het behalen van het A1, A2 of A rijbewijs ben je automatisch in bezit van het bromfietsrijbewijs (AM). Alle motorrijbewijzen zijn 10 jaar geldig. In onderstaande tabel is te zien wanneer je welk rijbewijs nodig hebt.

Soort voertuig	Vermogen motor	Rijbewijs
Lichte motor	125cc en maximaal vermogen 11kW	Rijbewijs A1
Middelzware motor	Maximaal vermogen 35kW	Rijbewijs A2
Zware motor	Onbeperkt vermogen	Rijbewijs A

                                                                                                                                                                       Bron: Rijksoverheid

Rijbewijs A1

Voor de lichte motor (max. vermogen 11 kW) mag je vanaf je 17e rijlessen volgen en je theorie examen afleggen. Je praktijk examen mag je vanaf je 18e afleggen.

Rijbewijs A2

Voor het behalen van het rijbewijs voor een middelzware motor (max. vermogen 25 kW) zijn twee mogelijkheden. Wanneer je beginnend bestuurder bent, mag je op je 17e het theorie-examen afleggen, maar rijlessen en je praktijkexamen mag je pas wanneer je 20 bent doen. Ben je al in het bezit van het rijbewijs lichte motor (A1)? Dan hoef je voor dit rijbewijs geen theorie-examen af te leggen, mag je vanaf je 19e rijlessen volgen en mag je wanneer je 20 bent het praktijkexamen doen.

Rijbewijs A

Om als beginnend bestuurder op te gaan voor het praktijkexamen voor de zware motor dien je minimaal 24 jaar te zijn. Rijlessen mag je wanneer je 21 bent gaan volgen. Het theorie-examen voor de zware motor mag je vanaf je 17e afleggen. Op deze manier kun je als beginnend bestuurder wanneer je 24 jaar bent je volledige rijbewijs A hebben.

Je kunt als beginnend bestuurder ook opgaan voor het rijbewijs A met code 80. Deze code houdt in dat je bij het behalen van het A rijbewijs de eerste twee jaar alleen op zware motoren met drie wielen mag rijden. Na twee jaar vervalt de code en mag je op alle zware motoren rijden. Als je dit rijbewijs wilt halen, mag je als je 21 jaar bent rijlessen volgen en het praktijkexamen afleggen. Je theorie-examen mag je vanaf je 17e doen. Let wel op, het theoriecertificaat is maar 1,5 jaar geldig. Wanneer je nog geen 24 bent als de code vervalt dien je bij je gemeente een nieuw rijbewijspasje aan te vragen zonder code 80.

Wanneer je nog geen twee jaar in het bezit bent van het middelzware motorrijbewijs (A2), dan kun je ook een rijbewijs A met code 80 halen. Net als voor de beginnend bestuurder, mag je als je 21 jaar bent beginnen met rijlessen en het praktijkexamen afleggen. Het verschil met de beginnend bestuurder is dat, wanneer je het A2 rijbewijs nog geen twee jaar bezit, je geen theorie-examen hoeft te doen. Ook hierbij geldt dat je na het behalen van het rijbewijs A met code 80 de eerste twee jaar alleen met zware motoren met drie wielen mag rijden. Na twee jaar mag je alle zware motoren rijden.Wanneer je nog geen 24 bent als de code vervalt dien je bij je gemeente een nieuw rijbewijspasje aan te vragen zonder code 80.

Wanneer je minimaal twee jaar in bezit bent van het middelzware motorrijbewijs (A2), mag je vanaf wanneer je 21 bent rijlessen volgen en het praktijkexamen als je 22 bent. Je hebt dan ook geen theorie-examen nodig voor dit rijbewijs. Je krijgt dan het volledig A rijbewijs, zonder aantekening.

Personenauto (B)

Sinds 2011 mag je voor het rijbewijs personenauto (B) al vanaf je 16e het theorie-examen afleggen. Rijlessen mag je volgen als je 16,5 bent en het praktijkexamen mag je afleggen vanaf je 17e. Tot je 18e mag je dan alleen auto rijden wanneer er een begeleider naast zit. Dit experiment, 2toDrive genoemd, liep van 1 november 2011 tot en met oktober 2017 en is op 15 maart 2018 als wet ingevoerd. Wanneer je na je 18e pas je rijbewijs haalt, mag zelfstandig de auto besturen. Je personen rijbewijs B is geldig voor voertuigen tot maximaal 3500 kg. Wil je een zwaarder voertuig besturen, dan dien je het vrachtwagenrijbewijs (C) te halen. Na het behalen van het personenauto rijbewijs (B) ben je automatisch in het bezit van het bromfietsrijbewijs (AM). Hier hoef je geen apart examen meer voor te doen. Het personenrijbewijs (B) is 10 jaar geldig.

Je mag met het personenauto rijbewijs (B) met een aanhanger rijden. De aanhanger mag een maximaal gewicht hebben van 750 kg (leeggewicht + laadvermogen). Ook mag je een aanhanger trekken van meer dan 750 kg, als de auto en aanhanger samen niet boven de 3.500 kg (leeggewicht + laadvermogen) uitkomen. Wanneer je rijbewijs B+ (code 96) haalt, mag je iedere aanhanger trekken op het moment dat het totaal gewicht van de auto en aanhanger samen niet meer dan 4.250 kg is. Om het rijbewijs B+ te behalen moet je een aanvullende test doen. Wil je een zwaarder gewicht dan 4.250 kg trekken, dan heb je een BE rijbewijs nodig. Hierover lees je meer onder het kopje ‘Aanhangwagen (E)’.

Vrachtwagen (C)

Het vrachtwagen rijbewijs (C) wordt ook wel het groot rijbewijs genoemd. Er zijn twee types vrachtwagenrijbewijzen. Het C-rijbewijs en C1-rijbewijs. Het C-rijbewijs is voor chauffeurs voor vrachtwagen met een gewicht van 3.500 kg. Het C1-rijbewijs is voor chauffeurs van vrachtwagens en campers tussen 3.500 kg en 7.500 kg.

Met rijbewijs C of C1 mag je een aanhanger of opleggen tot 750 kg (maximummassa) achter de vrachtwagen trekken. Voor een zwaardere aan aanhanger dien je een CE of C1E rijbewijs te hebben. Om het C-rijbewijs te halen, dien je minimaal 21 te zijn, net zoals het CE rijbewijs. Voor het C1-rijbewijs en C1E-rijbewijs dien je minimaal 18 te zijn om het rijbewijs te mogen halen. Voor beide rijbewijzen mag je vanaf je 17e rijlessen gaan volgen. De voorwaarde hiervan is dat je een opleiding volgt tot beroepschauffeur in het goederenvervoer op de weg volgt. Het C-rijbewijs en CE-rijbewijs mag je vanaf je 18e halen i.c.m. vakbekwaamheid (code 95). Wanneer je je C, CE, C1 of C1E rijbewijs gaat verlengen, dien je een medische keuring te ondergaan. Het rijbewijs is 5 jaar geldig.

Bus (D)

Er zijn twee soorten busrijbewijzen, namelijk D en D1. Met het D-rijbewijs mag je bussen met meer dan 8 zitplaatsen (exclusief bestuurder) vervoeren. Het D1-rijbewijs is voor kleinere bussen. Met dit rijbewijs mag je meer dan 8 en minder dan 16 zitplaatsen hebben in je bus (exclusief bestuurder). Daarnaast mag je bus maximaal 8 meter lang zijn.

Met het D-rijbewijs en D1-rijbewijs mag je een aanhanger tot 750 kg (maximummassa) aan een bus koppelen. Ook hierbij geldt dat dit het leeg gewicht + laadvermogen is. Wil je een zwaardere aanhanger achter een bus hangen, dan heb je een DE of D1E-rijbewijs nodig.

Om examen te kunnen doen voor het D, DE, D1 en D1E rijbewijs dien je minimaal 18 jaar te zijn en je moet net als bij het vrachtwagenrijbewijs (C of C1) in het bezit zijn van een getuigschrift vakbekwaamheid (code 95). Totdat je 21 jaar bent mag je uitsluitend bussen met personen of bussen zonder passagiers vervoeren op geregelde diensten binnen Nederland. Daarnaast mag het traject maximaal 50 kilometer zijn. Net zoals bij het vrachtwagenrijbewijs, dien je bij het verlengen van je D, DE, D1 of D1E een medische keuring ondergaan. Het rijbewijs is 5 jaar geldig.

Trekker (T)

Wanneer je met je trekker of tractor op de openbare weg wil rijden heb je een trekkerrijbewijs (T) nodig. Op je eigen wegen of akkers heb je geen verplicht rijbewijs nodig. Het trekkerrijbewijs is sinds 1 juli 2015 ingevoerd, om het aantal ongelukken met tractoren te verminderen. Voor 1 juli -2015 had je geen trekkerrijbewijs voor de openbare weg nodig. Wanneer je voor 1 juli 2015 een autorijbewijs (B) hebt gehaald, krijg je bij de eerstvolgende verlenging automatisch je trekkerrijbewijs. Naast een tractor heb je ook voor wegtreintjes, vorkheftrucks, SRV-wagens en voertuigen die werkzaamheden op de weg uitvoeren, zoals een bezemwagen, een T-rijbewijs nodig. Je mag je T-rijbewijs halen vanaf je 16e.

Aanhangwagen (E)

Het aanhangwagen rijbewijs (E) is een aanvulling op het personenauto rijbewijs (B). Voor het rijbewijs BE dien je een extra praktijkexamen te doen bij het CBR. Je kunt rijlessen nemen bij een rijschool om je zo goed mogelijk voor te bereiden op het praktijkexamen. Met het BE rijbewijs mag je een aanhanger van maximaal 3.500 kg trekken (leeg gewicht + laadvermogen). Ook mag je onder bepaalde voorwaarden een aanhanger trekken van meer dan 3.500 kg (leeg gewicht + laadvermogen).

De regels voor het BE rijbewijs zijn in januari 2013 veranderd. Wanneer je voor 2013 je BE rijbewijs gehaald, dan gelden er andere regels. Iedere aanhanger of oplegger mag gebruikt worden, want er zit geen grens op het maximale gewicht van de auto en aanhanger. Het is wel belangrijk dat je er op let wat het maximale gewicht is wat je auto kan trekken. Meer over trekhaken en het maximale gewicht wat je auto mag trekken, lees je in onze blog over trekhaken. Het BE rijbewijs is 10 jaar geldig.